ហូលពិតាននេះចង់បង្ហាញអំពី​​
រឿងសំខាន់មួយនៅក្នុង ពុទ្ធិប្រវត្តិគឺត្រង់កន្លែងព្រះអង្គ ប្រសូត្រ។ នៅរូបខាងលើ គេបង្អស់គឺជាសន្តុសិតទេវបុត្រ គង់នៅលើបល្ល័ងនៅឋានសួរ៌ ដែលអមទៅដោយទេវតាថ្វាយបង្គំ និងបាចផ្កាជូនពរបន្ទាប់ពី ព្រះឥន្ទ្របានអរត្តនាព្រះអង្គ មកប្រោសសត្វលោក នៅឋានកណ្តាល។ ឈុតកណ្តាលគឺជាកន្លែងដែលព្រះអង្គមកចាប់បដិសន្ធិនៅឋានកណ្តាលចេញពីព្រះគរ៌មាតាអមដោយភីលៀងកាន់ក្រណាត់ព័ទ្ធជុំវិញ និងមានរូបមាតាព្រះអង្គកាន់ដើមសាលព្រឹក្សផងដែរ។ បន្ទាប់ពីចាប់បដិសន្ឋិ ព្រះអង្គបានឈានទៅមុខ៧ជំហ៊ាន ហើយបានលើកដៃចង្អុលទៅលើ និងបានវាចាថា ​​ «យើងជាអ្នកចម្រើនបំផុតក្នុងលោក យើងជាអ្នកប្រសើរបំផុតក្នុងលោក ជាតិនេះជាជាតិចុងក្រោយ ឥឡូវនេះភពថ្មីមិនមានទៀតឡើយ»។ នៅពេលនោះមានព្រះព្រហ្ម និងព្រះឥន្ទ្របានយាងមកទទួលបម្រើព្រះអង្គ។ នៅឈុតខាងក្រោមបង្អស់គឺព្រះអង្គសិទ្ថត្តបានលើកធ្នូសម្តែងបដិហារ៍ដល់មហាជនបានឃើញនៅមន្តវិជ្ជារបស់ព្រះអង្គដែបានសិក្សា។

សន្តុសិតទេវបុត្រគង់នៅលើ បល្ល័ងនៅឋានសួរ៌ដែលអមទៅដោយ ទេវតាសំពះនិងបាចផ្កាជូនពរបន្ទាប់ពីព្រះឥន្ទ្រ បានអរត្តនាព្រះអង្គនិមន្តមកប្រោសសត្វលោក នៅឋានកណ្តាល។ ឈុតកណ្តាលគឺជាកន្លែងដែលព្រះអង្គមកចាប់បដិសន្ធិនៅឋានកណ្តាលចេញពីព្រះគរ៌មាតាអមដោយភីលៀងកាន់ក្រណាត់ព័ទ្ធជុំវិញ និងមានរូបមាតាព្រះអង្គកាន់ដើមសាលព្រឹក្សផងដែរ។ បន្ទាប់ពីចាប់បដិសន្ឋិ ព្រះអង្គបានឈានទៅមុខ៧ជំហ៊ាន ហើយបានលើកដៃចង្អុលទៅលើ និងបានវាចាថា ​​ «យើងជាអ្នកចម្រើនបំផុតក្នុងលោក យើងជាអ្នកប្រសើរបំផុតក្នុងលោក ជាតិនេះជាជាតិចុងក្រោយ ឥឡូវនេះភពថ្មីមិនមានទៀតឡើយ»។ នៅពេលនោះមានព្រះព្រហ្ម និងព្រះឥន្ទ្របានយាងមកទទួលបម្រើព្រះអង្គ។ នៅឈុតខាងក្រោមបង្អស់គឺព្រះអង្គសិទ្ថត្តបានលើកធ្នូសម្តែងបដិហារ៍ដល់មហាជនបានឃើញនៅមន្តវិជ្ជារបស់ព្រះអង្គដែលបានសិក្សា។

សន្តុសិតទេវបុត្រគង់នៅលើ បល្ល័ងនៅឋានសួរ៌ដែលអមទៅដោយ ទេវតាសំពះនិងបាចផ្កាជូនពរបន្ទាប់ពីព្រះឥន្ទ្រ បានអរត្តនាព្រះអង្គនិមន្តមកប្រោសសត្វលោក នៅឋានកណ្តាល។ ឈុតកណ្តាលគឺជាកន្លែងដែលព្រះអង្គមកចាប់បដិសន្ធិនៅឋានកណ្តាលចេញពីព្រះគរ៌មាតាអមដោយភីលៀងកាន់ក្រណាត់ព័ទ្ធជុំវិញ និងមានរូបមាតាព្រះអង្គកាន់ដើមសាលព្រឹក្សផងដែរ។ បន្ទាប់ពីចាប់បដិសន្ឋិ ព្រះអង្គបានឈានទៅមុខ៧ជំហ៊ាន ហើយបានលើកដៃចង្អុលទៅលើ និងបានវាចាថា ​​ «យើងជាអ្នកចម្រើនបំផុតក្នុងលោក យើងជាអ្នកប្រសើរបំផុតក្នុងលោក ជាតិនេះជាជាតិចុងក្រោយ ឥឡូវនេះភពថ្មីមិនមានទៀតឡើយ»។ នៅពេលនោះមានព្រះព្រហ្ម និងព្រះឥន្ទ្របានយាងមកទទួលបម្រើព្រះអង្គ។ នៅឈុតខាងក្រោមបង្អស់គឺព្រះអង្គសិទ្ថត្តបានលើកធ្នូសម្តែងបដិហារ៍ដល់មហាជនបានឃើញនៅមន្តវិជ្ជារបស់ព្រះអង្គដែលបានសិក្សា។

នេះជាម៉ូតហូលដែលច្នៃចេញ ពីហូលពិតានដែលក្រុម ការងារកីខ្មែរបានសហការគ្នា ដើម្បីបង្កើតគោមនេះឡើង។ ម៉ូតនេះបង្កើតឡើងដោយ អ្នកតម្បាញឈ្មោះ ស្រីដា នៅខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៩។ ​

ម៉ូតនេះបានបង្ហាញនៅសត្វ តំណាងចំនួន៣ប្រភេទសំខាន់ៗគឺ នាគ ក្ងោក និងដំរី។ សត្វទាំងនេះមានន័យថា អំណាច ភាពស្រស់ស្អាត និងភាពអស្ចារ្យរបស់សត្វដំរី។ នៅក្នុងនោះក៏មានលម្អនៅសត្វមេអំបៅ ដើមឈើ និងផ្កាដើម្បីលើកសម្រស់ហូលអោយកាន់តែស្រស់ស្អាតថែមទៀត។

កីខ្មែរចូលរួមចងក្រងនៅការច្នៃម៉ូតរបស់អ្នកតម្បាញសម្រាប់ការច្នៃប្រឌិតរបស់ពួកគាត់ និងលើកកម្ពស់ការច្នៃម៉ូតហូលរបស់ខ្មែរ។ យើងព្យាយាមសហការជាមួយក្រុមការងារដើម្បីបង្កើត និងចងក្រងតម្បាញហូលខ្មែរសម្រាប់បង្ហាញដល់អ្នកជំនាន់ក្រោយបានដឹង និងស្គាល់នៅការងារវប្បធម៌តម្បាញរបស់ខ្មែរដែលបានធ្វើកន្លងមក។

The pictorial ikat cloth showed the main scene of Buddha’s story. The whole pidan cloth showed the difficult work of designing and dyeing process to produce as the cloth. Weaver didn’t want to produce the pattern because it took time and difficult to find customers to buy the pattern.Moreover, the pidan cloth is expensive because it is handmade and very hard work to produce the pattern. Only the Buddhist’s follower committed to do the complex work.

The pattern is produced by person that gives value on traditional handicraft and belief on Buddha’s religion. The pattern is very meaningful and virtue for Buddha’s followers.

The whole cloth showed the main stories:

• Leaving royal palace to find enlightenment

• Achieve enlightenment

• Nirvana

តាំងពីបុរាណការមកប្រជាជន ខ្មែរប្រើប្រាស់ពណ៌ធម្មជាតិនៅ ក្នុងសហគមន៍របស់គាត់ ក្នុងការផលិតពណ៌។ ពណ៌និមួយៗត្រូវបានយក ចេញពីប្រភពផ្សេងៗគ្នា។

ពណ៌ខ្លះយកចេញពីសំបក ដើមឈើដូចជាសំបកដើម អំពិលទឹក សំបកដើមព្រីង សំបកដើមចង្រៀក ដើមខ្នុល និងសំបកដើមព្រហ៊ូតជាដើម។ មួយចំនួនទៀតយកចេញពីផ្លែគឺម្លែមក្លឿ។ ខ្លះទៀតយកចេញពីសត្វល្អិតដែលផលិតល័ក្តនៅលើដើមឈើគឺល័ក្តខ្មែរ។ ចំណែកឯដើមត្រុំត្រូវបានគេច្រូតយកទាំងដើម និងមែកដើម្បីផលិតពណ៌។ នៅមានការយកពណ៌ល័ក្តចេញពីស្លឹក មើម ដើម និងសំបកផ្លែឈើផ្សេងៗទៀតទៅតាមការសម្បូរនៅធនធានធម្មជាតិទាំងអស់នោះ។ គេចូលចិត្តផលិតពណ៌ចេញពីធម្មជាតិដែលសម្បូរនៅក្នុងសហគមន៍របស់គាត់។ ទាំងអស់នេះជាជម្រើសរបស់អ្នកផលិតពណ៌ដែលអាចស្វែងរកនៅក្បែរកន្លែងរបស់គាត់។

កីខ្មែរសូមលើកយកនៅពណ៌សំខាន់ៗចំនួន៤ពណ៌គឺ
១. ពណ៌ល័ក្តខ្មែរ (ក្រហម)

២. ពណ៌ព្រហ៊ូត (លឿង)

៣. ពណ៌មក្លឿ (ខ្មៅ)

៤. ពណ៌ត្រុំ (ខៀវ)

នៅក្នុងចំណោមពណ៌ទាំង៤នេះ ពណ៌ខៀវគឺជាពណ៌ដ៏លំបាកនិងទាមទារបទពិសោធន៍ច្រើនក្នុងការតាមដាន និងជ្រលក់ពណ៌។ កីខ្មែរបានដាក់ឈ្មោះពណ៌ខៀវថាជា (ស្តេចពណ៌)។

សូមរក្សាសិទ្ធិ @KeiKhmer

This is the traditional design of small naga with flower plants and bird to show the beautiful nature.

IKN-1902001

Phoenix pattern is made to show the high skilled design of master weaver. It showed the beautiful colors of natural dyeing. Kei Khmer participates to promote natural dyeing and traditional complex designs of ikat cloth.

We visited weavers to see more detail about their weaving activities and wanted to see their difficulties in designing, dyeing and weaving. We have tried to find out their difficulties and assisted them to process their work smoothly and wanted to make friendly with them. This is the main objective that we have worked together in a group of our communities.

Kei Khmer Community will attend in STYLE BANGKOK  (April 17-21, 2019) to promote Khmer traditional textile of hand-woven ikat cloth. Many kinds of natural dyeing products will be displayed in the fair. We will introduce our traditional weaving skills of Khmer loom in the exhibition. These are our weaving cloth and other designs from Kei Khmer.

Weaver used tree bark of Prohout tree to get yellow. She chopped the bark to small piece and boiled it to get the color. After boiling, she filtered it to get dyeing water and boiled cotton yarn to get yellow. The below images showed the dyeing process.